A.C.
Saksia e zezë
Kisha përnjimend nevojë për një kafe të zezë, sepse atë mëngjes mezi u ngrita, ngaqë kisha fjetë fare pak dhe për më tepër qeshë lodhë duke konsideruar meduzën si motiv pjellor shumëfishtësie metaforash dhe si simbol të misticizmit tim të atëditshëm, por sidomos si shkaktare të mundshme të djegësirës që kisha në but të lukthit.
Kafja e zezë donte edhe cigare për t’u shoqëruar dhe po më dukej vetja si një 40vjeçar i plakur para kohe (në moshën 22 vjeçare) teksa shihesha në në pasqyrë në profil dhe më vriste syrin mjekrra e kërrusja e shpinës, që gjithmonë e më shumë imitonte hundën time ballkanase. Si për të lidhë muhabetin i futa dhe nja dy të gëlbazueme në lavaman, hapa ujin, e mbylla prapë e dola.
Kur u ktheva shkunda take-tuken dhe rifillova të thej rekordet personale. Po rrija mbi divan-shtratin tim të zi duke tymosur si për zi, e fiksoja sytë e mendjes te motojo e ditës që kisha shkrue mbi mur me germa të zeza: MATRAPAPUPA... mendim pozitiv, optimizëm vjedhur nga një burrë bukur i vjetër.
Mandej kapa e i thava të pesë shishet e birrës që kisha në frigorifer e mu ngrohën motorrat, sidomos ai motorr që më vinte në lëvizje mekanizmat antistres.
Asgjë nuk lëvizte në dhomën time. Nganjëherë më bëhej a thua se ndjeja te jastekët e divanit erën e gruas zezake (e zeza grua!) që kishte fjetur më mua një natë. Gjatë asaj nate më pati thirrë kryesisht “albanese”, por mua më përngjahej vetja me një eksplorator të frymëzuar, të guximshëm e të talentuar. E kam çuar peshë gjithë qenien e saj gjatë asaj nate e tash s’ka mbetë veçse ky kujtim ngacmues në trajtën e një kundërmimi të paktë por që s’men të fiket. Ka gra që po s’u hyre në shtrat, nuk u hyn në sy. Ka gra që po s’u hyre në shtat, s’u hyn dot në shpirt. Ka gra që po s’u hyre në vesh, nuk u hyn në zemër. Dhe kur poeti, i hyn në shtrat një gruaje...
Te ky mendim pastiç vë në sprovë manjetofonin tim të zi.
Ndëgjoj muzikë black. Hedh sytë në bibliotekë për të gjetur një roman noir.
...Këtu më mungon gjithçka. Çdo gjë është kaq e zezë dhe e thellë. Kam nevojë të shkruaj.
...Unë jam shëndoshur duke pa’ këtë vazo. Ajo është kaq e zezë kaq e bukur dhe e saktë sa më duket gati si një varr. Është e bukur sepse nuk është e shëmtuar. (Kjo saksi pa jetë, kjo bimë pa emër: e pra një emër mund t’ia vë por s’do t’ishte i saji, s’do i ngjante, s’do i rrinte mirë, sikundër një parfum nuk mund t’i hidhet një biçiklete).
Nuk është për me u hedhë e ndoshta kjo është arsyeja përse e mbaj. Tjetra është sepse jam mësuar me ‘të. E fundit (ndër arsyet që njoh) është se një mendje e marrë më thotë se ajo bimëza e vogël e mbaruar dhe e rënë për së vdekuri mbi dheun e saksisë, do të rritet dikur. Nganjëherë më duket e zgjatur, pastaj më ftillon ideja se një bime të tillë i duhet të çojë krye për t’u rritë, po s’e bëri këtë shpërdredhje mesveti, që ajo realizon nuk përbën kurrfarë rritje.
Ka bimë që rriten vetëm thellë…
Ndoshta do më duhej t’a shkul megjithë rrënjë e ta mbjell në lavaman i cili ka disa ditë që është bllokuar duke qenë i mbushur lëmë për lëmë me ujë. Por dyshoj, ose mëtoj se ndërdyshem, që ky veprim s’do i bënte hall, sepse kam vënë re që qimet e mia që notojnë n’atë ujë, jo vetëm që s’janë rritur asnjë mm, por nuk kanë - megjithëse edhe një fije floku e ka hijen e vet - as hijen më të vogël të hijes.
Tashti vendos të dal. Jam krejt gati. Çohem nga poltroni. Ndezi një cigare dhe fshi me gishtin e madh syrin e djathtë që sakaq është mbushur me tym e ndonjë pikël lot. Kohët e fundit ç’është e vërteta, më ka bërë vaki shpesh t’a harroj cigaren në buzë, si ata që e harrojnë jetën e tyre diku, krejt natyrshëm, për t’a jetuar më vonë.
Nganjëherë mëdyshem se mos më është mbushur mendja, se mos vallë kam ndonjë mendje të mbrapshtë, për të bërë ndonjë skandal të tipit: vrasje, vetëvrasje; sekuestrim personi të njohur, sekustrim personi të panjohur, propozim martese për dashnoren e dashnores, themelim i një sekti me qëllime metafizike, djegie e teatrit kombëtar, e me radhë.
Po dal.
Dal shpesh. Jam një natësuer edhe pse dal gjithmonë ditën. Sillem gjithmonë si myshteri nate në lokalet ku shkoj. Pikësëpari porosis me gjysmë zëri e masandej rri në tavolinë gjysmë i lodhur e i sakëlldisur si të isha i zier në avull. S’pres askënd. Dhe në do çaste kur më vjen një frymë energji e përmendem, rri me frikën se mos gjer atëherë kam qenë në gjumë e kam lënë kokrrën e namit se të personelit e padroni më njohin. Por nuk jam i vetmi klient natësuer i lokaleve të ditës. Ka edhe shumë të tjerë: artistë të dështuar, dështime të artizuara, endacakë e pijanecë; apolidë të jetës, njerëz me botë në kokë, dhe hiç në plënc. Unë ndoshta jam i vetmi që duke mos qenë as a) as b) as c) kam një mood karakteristik të ngjashëm me ‘ta.
Mbasi që i kam pirë të gjitha lekët dhe kam qeshur me të madhe me kamerieren (një vajzë e ngrohtë plot mëshirë e mirëkuptim mondan) e cila më kujtoi se qenkam njëzet vjeç, ditkam shumë gjuhë dhe pikam shumë duhan, por u dashka të bëj lek në radhë të parë, qenkam i ndrojtur me lekun… mua thjesht më merr malli për vazon time dhe dua të shkoj te ajo. Para se të vete, ndalem, dhe i them vajzës se ajo di të flas mirë, dhe për më tepër logjikon mirë, dhe përfundimisht më duket se i bën të gjitha mirë. Kur i them këtë të fundit, e shoh me një nga ato shikimet që të heqin tëlinjtat dhe ajo shkrihet si akullore e bardhë në kafen e zezë të shikimit tim. «Mirupafshim, filozof» më thotë dhe shpupurishet.
Duke shpejtuar hapin e duke harruar gjithnjë e më shumë botën e duke u kujtuar gjithnjë e mirë për jetën, shkoj drejt vazos time. Ulem në gjunjë para saj. E shoh me turp e trishtim se në vend të dheut të njomë në saksinë time ka me qindra bishta cigaresh që i paskam mbjellë gjatë takimeve të mija të panumërta me duhanin. Dhe kujdesem që ajo të kthehet në gjendjen e që i ka hije. Dielli do më ndihmojë siç më ka ndihmuar gjithmonë.
I çliruar ndez një cigare. Avitem t’a shoh prapë saksinë si piktori i vjetër muzën e rinisë së vet, mandej bie të flej pranë saj.
Ajo vazo nuk i ngjan asnjë vazoje tjetër, më shumë sesa i ngjan jetës sime. Bimë intime, e çelur brenda varrit të vet...
Saksia e zezë
Kisha përnjimend nevojë për një kafe të zezë, sepse atë mëngjes mezi u ngrita, ngaqë kisha fjetë fare pak dhe për më tepër qeshë lodhë duke konsideruar meduzën si motiv pjellor shumëfishtësie metaforash dhe si simbol të misticizmit tim të atëditshëm, por sidomos si shkaktare të mundshme të djegësirës që kisha në but të lukthit.
Kafja e zezë donte edhe cigare për t’u shoqëruar dhe po më dukej vetja si një 40vjeçar i plakur para kohe (në moshën 22 vjeçare) teksa shihesha në në pasqyrë në profil dhe më vriste syrin mjekrra e kërrusja e shpinës, që gjithmonë e më shumë imitonte hundën time ballkanase. Si për të lidhë muhabetin i futa dhe nja dy të gëlbazueme në lavaman, hapa ujin, e mbylla prapë e dola.
Kur u ktheva shkunda take-tuken dhe rifillova të thej rekordet personale. Po rrija mbi divan-shtratin tim të zi duke tymosur si për zi, e fiksoja sytë e mendjes te motojo e ditës që kisha shkrue mbi mur me germa të zeza: MATRAPAPUPA... mendim pozitiv, optimizëm vjedhur nga një burrë bukur i vjetër.
Mandej kapa e i thava të pesë shishet e birrës që kisha në frigorifer e mu ngrohën motorrat, sidomos ai motorr që më vinte në lëvizje mekanizmat antistres.
Asgjë nuk lëvizte në dhomën time. Nganjëherë më bëhej a thua se ndjeja te jastekët e divanit erën e gruas zezake (e zeza grua!) që kishte fjetur më mua një natë. Gjatë asaj nate më pati thirrë kryesisht “albanese”, por mua më përngjahej vetja me një eksplorator të frymëzuar, të guximshëm e të talentuar. E kam çuar peshë gjithë qenien e saj gjatë asaj nate e tash s’ka mbetë veçse ky kujtim ngacmues në trajtën e një kundërmimi të paktë por që s’men të fiket. Ka gra që po s’u hyre në shtrat, nuk u hyn në sy. Ka gra që po s’u hyre në shtat, s’u hyn dot në shpirt. Ka gra që po s’u hyre në vesh, nuk u hyn në zemër. Dhe kur poeti, i hyn në shtrat një gruaje...
Te ky mendim pastiç vë në sprovë manjetofonin tim të zi.
Ndëgjoj muzikë black. Hedh sytë në bibliotekë për të gjetur një roman noir.
...Këtu më mungon gjithçka. Çdo gjë është kaq e zezë dhe e thellë. Kam nevojë të shkruaj.
...Unë jam shëndoshur duke pa’ këtë vazo. Ajo është kaq e zezë kaq e bukur dhe e saktë sa më duket gati si një varr. Është e bukur sepse nuk është e shëmtuar. (Kjo saksi pa jetë, kjo bimë pa emër: e pra një emër mund t’ia vë por s’do t’ishte i saji, s’do i ngjante, s’do i rrinte mirë, sikundër një parfum nuk mund t’i hidhet një biçiklete).
Nuk është për me u hedhë e ndoshta kjo është arsyeja përse e mbaj. Tjetra është sepse jam mësuar me ‘të. E fundit (ndër arsyet që njoh) është se një mendje e marrë më thotë se ajo bimëza e vogël e mbaruar dhe e rënë për së vdekuri mbi dheun e saksisë, do të rritet dikur. Nganjëherë më duket e zgjatur, pastaj më ftillon ideja se një bime të tillë i duhet të çojë krye për t’u rritë, po s’e bëri këtë shpërdredhje mesveti, që ajo realizon nuk përbën kurrfarë rritje.
Ka bimë që rriten vetëm thellë…
Ndoshta do më duhej t’a shkul megjithë rrënjë e ta mbjell në lavaman i cili ka disa ditë që është bllokuar duke qenë i mbushur lëmë për lëmë me ujë. Por dyshoj, ose mëtoj se ndërdyshem, që ky veprim s’do i bënte hall, sepse kam vënë re që qimet e mia që notojnë n’atë ujë, jo vetëm që s’janë rritur asnjë mm, por nuk kanë - megjithëse edhe një fije floku e ka hijen e vet - as hijen më të vogël të hijes.
Tashti vendos të dal. Jam krejt gati. Çohem nga poltroni. Ndezi një cigare dhe fshi me gishtin e madh syrin e djathtë që sakaq është mbushur me tym e ndonjë pikël lot. Kohët e fundit ç’është e vërteta, më ka bërë vaki shpesh t’a harroj cigaren në buzë, si ata që e harrojnë jetën e tyre diku, krejt natyrshëm, për t’a jetuar më vonë.
Nganjëherë mëdyshem se mos më është mbushur mendja, se mos vallë kam ndonjë mendje të mbrapshtë, për të bërë ndonjë skandal të tipit: vrasje, vetëvrasje; sekuestrim personi të njohur, sekustrim personi të panjohur, propozim martese për dashnoren e dashnores, themelim i një sekti me qëllime metafizike, djegie e teatrit kombëtar, e me radhë.
Po dal.
Dal shpesh. Jam një natësuer edhe pse dal gjithmonë ditën. Sillem gjithmonë si myshteri nate në lokalet ku shkoj. Pikësëpari porosis me gjysmë zëri e masandej rri në tavolinë gjysmë i lodhur e i sakëlldisur si të isha i zier në avull. S’pres askënd. Dhe në do çaste kur më vjen një frymë energji e përmendem, rri me frikën se mos gjer atëherë kam qenë në gjumë e kam lënë kokrrën e namit se të personelit e padroni më njohin. Por nuk jam i vetmi klient natësuer i lokaleve të ditës. Ka edhe shumë të tjerë: artistë të dështuar, dështime të artizuara, endacakë e pijanecë; apolidë të jetës, njerëz me botë në kokë, dhe hiç në plënc. Unë ndoshta jam i vetmi që duke mos qenë as a) as b) as c) kam një mood karakteristik të ngjashëm me ‘ta.
Mbasi që i kam pirë të gjitha lekët dhe kam qeshur me të madhe me kamerieren (një vajzë e ngrohtë plot mëshirë e mirëkuptim mondan) e cila më kujtoi se qenkam njëzet vjeç, ditkam shumë gjuhë dhe pikam shumë duhan, por u dashka të bëj lek në radhë të parë, qenkam i ndrojtur me lekun… mua thjesht më merr malli për vazon time dhe dua të shkoj te ajo. Para se të vete, ndalem, dhe i them vajzës se ajo di të flas mirë, dhe për më tepër logjikon mirë, dhe përfundimisht më duket se i bën të gjitha mirë. Kur i them këtë të fundit, e shoh me një nga ato shikimet që të heqin tëlinjtat dhe ajo shkrihet si akullore e bardhë në kafen e zezë të shikimit tim. «Mirupafshim, filozof» më thotë dhe shpupurishet.
Duke shpejtuar hapin e duke harruar gjithnjë e më shumë botën e duke u kujtuar gjithnjë e mirë për jetën, shkoj drejt vazos time. Ulem në gjunjë para saj. E shoh me turp e trishtim se në vend të dheut të njomë në saksinë time ka me qindra bishta cigaresh që i paskam mbjellë gjatë takimeve të mija të panumërta me duhanin. Dhe kujdesem që ajo të kthehet në gjendjen e që i ka hije. Dielli do më ndihmojë siç më ka ndihmuar gjithmonë.
I çliruar ndez një cigare. Avitem t’a shoh prapë saksinë si piktori i vjetër muzën e rinisë së vet, mandej bie të flej pranë saj.
Ajo vazo nuk i ngjan asnjë vazoje tjetër, më shumë sesa i ngjan jetës sime. Bimë intime, e çelur brenda varrit të vet...
Biella, Gusht 2004 – Milano, dhetor 2007
1 commento:
bukur qebesa.
"...si dikush qe harron jeten e tij diku krejt natyrshem per ta jetu'ma vone..."
kete pjese venosa me shkrujt se ç'asht e verteta kam n'menje shume pasazhe t'ksaj pjese.
T'pershnes or "filozof".
P-S :):) si shikim qe t'heq brekt...:):):)
Posta un commento